جاجیم ابریشم و پنبه

  جاجیم یک نوع زیرانداز دورویه است که از نخ‌های رنگی و ظریف پشمی یا پنبه بافته می‌شود. این دستباف‌ها پرز ندارند و می‌توان از هر دو طرفشان استفاده کرد.کاربردش این است که معمولاً به عنوان روانداز و برای محافظت از سرما استفاده می‌شود. از جاجیم در گذشته، که کرسی‌ها به راه بودند، بیشتر استفاده می‌شد و از آن به عنوان پوششی برای کرسی‌های زغالی بهره می‌گرفتند. با تغییر شیوه‌های زندگی و گرمایش منازل، استفاده از جاجیم کاهش یافته است.

جاجیم بافی یکی از معروف‌ترین هنرهای سرزمین ما است که که در نواحی مختلف روستایی کشور تولید می‌شود. می‌توان گفت که صنایع دستی جاجیم بافی از جمله هنرهایی است که در هر دو سوی مرزهای کشورمان، چه داخل و چه خارج از کشور، علاقه‌مندان زیادی دارد.اگر بخواهیم ابزارها و تجهیزات لازم برای بافتن جاجیم را شرح دهیم، می‌توانیم بگوییم که هر اقلیم و منطقه‌ای روش خاص و منحصربه‌فرد را در طراحی آن به کار می‌گیرد. 

جاجیم به شکل‌های مختلفی با نوارهای رنگی و نقوش لوزی شکل در روستاها و شهرها استفاده می‌شد و به عنوان زیرانداز محبوب محسوب می‌شد.امروزه، جاجیم به صورت کاملاً حرفه‌ای و با مقاصد تجاری در جریان است و کارگاه‌های مختلف این محصولات جاجیم را تولید و در فروشگاه‌های صنایع دستی حضوری و آنلاین عرضه می‌کنند. حتی ممکن است مشتریان به دنبال خرید جاجیم‌های قدیمی و کارکرده با طرح‌های بی‌نظیر و زیبا باشند.

مواد اولیه جاجیم بافی و وسایل مورد نیاز:

مواد اولیه‌ای که برای بافت جاجیم استفاده می‌شود از پشم است و بافتش شبیه گلیم است، اما تفاوت این دو دستباف در این است که جاجیم در چهار تخته بافته می‌شود و بعد از آن که بافته شد، بهم متصل و دوخته می‌شوند.

جاجیم بافی با این وسایل معمولاً انجام می‌شود:

دستگاه جاجیم بافی، میخ، دفه، دار گیلان، شانه، شمشیره، ماسوره، سردار، کول، گورت، دار جولایی و ماکو.

لغت "جاجیم" از کجا آمده است؟

واژه "جاجیم" به لغت "جاجم" باز می‌گردد.واژه "جاجیم" از نظر لغوی به "جاجِم" برمی‌گردد و هم معنی آن واژه "پلاس" است. در مناطق مختلف ایران، جاجیم بافته می‌شود که باعث شده تا در هر شهری نام متفاوتی برای آن بگذارند.

در این بین، جاجیم به صورت صنعتی نیز تولید می‌شود که برای بافت از الیاف مصنوعی و تجهیزات جدید و رنگ‌های مصنوعی استفاده می‌شود. می‌توان آن را شبیه به فرش‌های ماشینی که در کارخانه‌های مختلف کشور تولید و عرضه می‌شود، دانست.

کاربرد جاجیم در ایران :

جاجیم کاربردهای گوناگونی دارد و از آن برای رختخواب، پلاس، فرش، و زیرانداز استفاده شده است. عشایر کوچ‌نشین ایران از جاجیم جهت بسته‌بندی اثاثیه و لوازم خود در زمان ییلاق و قشلاق استفاده می‌کنند. همچنین در ایران، جاجیم بیشتر برای انداختن روی کرسی و همچنین رختخواب مورد استفاده قرار می‌گیرد.در شهرهای مختلف کشور، جاجیم در طرح‌ها، رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوتی بافته می‌شود. بافت جاجیم ضخیم است و به دلیل این که این نوع از بافت پرز نمی‌دهد، می‌توان از هر دو طرف آن استفاده کرد. در مناطق روستایی، جاجیم به عنوان هدیه‌ای ارزشمند برای تازه‌عروسان معمول است.

فرق جاجیم و گلیم در چیست؟

1 - طول بافت در جاجیم بالاتر است و عرض آن کمتر است. 2 - قطعات نازک و طویل به هم دوخته می‌شود. 3 - گلیم به صورت یکپارچه و یکدست بافته می‌شود. 4 - گلیم کلفت‌تر از جاجیم است. 5 - جاجیم نسبت به گلیم نازک‌تر و لطیف‌تر است. 6 - ضخامت آن نسبت به گلیم و پارچه شبیه‌عبا است. 7 - طرح و نقوش جاجیم به دلیل بافت تار و پود عموماً به شکل افقی و عمودی هستند. 8 - چله‌های جاجیم نسبت به گلیم کمتر است و چله‌های آن ظریف‌تر هستند. 9 - در جاجیم بافی، مخ چله عموماً رنگی است و این امر دلیل زیبایی هر چه بیشتر آن می‌شود.

انواع جاجیم

در هر منطقه ای که جاجیم بافی رواج دارد متناسب با آداب و رسوم آن مردمان به جاجیم بافی در انواع اندازه و انواع طرح های مختلف می پردازد که هر کدام نیز نقش های منحصر به فرد زیبا و خوش رنگی دارند.

1 - جاجیم چهار کوچی :

 این طرح و نقش یکی از رایج ترین طرح های دستباف جاجیم است، یکی از دستباف ها که از نقش و طرح گوناگونی برخوردار است، جاجیم چهار کوچی یا ساده است. طرح هایی که بر روی آن نقش می بندد شامل گل جاجیم، کنگره جاجیم، راه راه، چهارخانه است که رنگ های گوناگونی نیز دارند. از طرح های که بیشتر بر روی آن نقش می بندد می توان به جاجیم های راه راه، چهارخونه یا شطرنجی، گل و کنگره جاجیم اشاره کرد. این طرح دارای رنگ های بسیار زیبا و شاد می باشد.. این طرح دارای رنگ های بسیار زیبا و شاد است.

2 - جاجیم شش درمه :

سبکی خاص و زیبا در جاجیم ها وجود دارد که به آن شش درمه می گویند و معمولا نیز از رنگ هایی همچون سرمه ای و سفید و مشکی در آن به کار می رود. این نوع دستباف در هنگام بافت آن دو تار و یک پود استفاده می شود.

3 - جاجیم های سوزنی :

نوع دیگر این دستباف ها که به جاجیم های سوزنی رند معروف است، از نقش و نگارهای گلیم معمولاً در آن به کار گرفته شده و تار و پودهای آن از پشم است. در این نوع جاجیم بافی طرح هایی مانند طاووس، گلبرگ و ترمه گل استفاده گرفته و بسیار چشم نواز هستند.

4 - جاجیم های سوزنی رند: 

این طرح یکی از معروف ترین و زیبا ترین طرح های جاجیم بافی می باشد. از نقش ها و طرح های به کار رفته در این نوع جاجیم می توان به طرح طاووس، گلبرگ و ترمه گل اشاره کرد که بسیار زیبا و چشم  نواز هستند و می توانند نظر هر بیننده ای را به خود جلب کنند.

جاجیم های بی نقش نیز بیشتر به صورت راه راه بوده و در آن تنها از رنگ های متفاوت استفاده شده است.

 معمولا نقوش جاجیم، راه راه است و نقش مایه ها در این طرح اصطلاحا محرمات نامیده می شود و به وسیله بافنده از اشکال گل ها و گیاهان ابداع می شود. اگرچه ویژگی های خاص تکنیکی بافت جاجیم به طرز قابل توجهی انتخاب طرح را در آن محدود می کنند و امکان دور شدن از طرح های سنتی با نوارهای عمودی رنگی با ضخامت های متفاوت را نمی دهند، کاربرد آن به منظور پوششی برای خواب شبانه و خرافه هایی که در مشرق زمین درباره خواب وجود دارد تکرار تزیینات، با مفاهیم خوش یمن و طلسم گونه را توجیه می کنند: رشته ای از طرح های کوچک هندسی مانند ستاره، لوزی، هشت ضلعی و مثلث و البته اشیا با کاربرد روزمره مانند شانه و یا نقش هندسی شده ی طلسم های مثلثی شبیه به آویزهایی  که عشایر به عنوان زیورآلات استفاده می کنند.

رایج ترین جاجیم دستبافت قشقایی، ساده یا چهار کوجی است و از نظر نقش پردازی دارای انواع زیر است:

جاجیم های راه راه، چهارخانه یا شطرنجی، گل جاجیم، کنگره جاجیم هایی مانند: طاووس، ترمه گل، گلبرگ و… است.

در لرستان به جاجیم، ماشته بافی می گویند و رایج ترین نقوش اش عبارتند از: گل پتویی، چهارخانه، آو و دار (آب و درخت)، راه راه، هشت خانه، خانه پنجزاری

در الموت هم جاجیم هایی با نقش ابری و بلبلی و بدون نقش می بافند و در بوییین زهرا بیش تر جاجیم ساده می بافند.

-

در این بخش از بازار فرش دستباف دفه زن ، جاجیم های دستباف ابریشم و پنبه به نمایش در آمده است . این  جاجیم های دستباف ابریشم و پنبه ای توسط تولید کنندگان و بافندگان و فروشندگان جاجیم در سر تا سر ایران در بازار فرش دفه زن منتشر شده است .

-

آشنایی بیشتر با جبجیم های ابریشم و پنبه  :

جاجیم‌های ابریشم و پنبه، نوعی دست‌بافت‌های سنتی ایرانی هستند که از ترکیب الیاف ابریشم و پنبه تولید می‌شوند. این جاجیم‌ها به دلیل استفاده از مواد اولیه مرغوب و روش بافت خاص، از کیفیت و زیبایی بالایی برخوردارند. ویژگی‌های کلیدی آن‌ها شامل موارد زیر است:

1. جنس و مواد اولیه:
   • ابریشم: نخ‌های ابریشمی که در بافت این جاجیم‌ها به کار می‌روند، باعث درخشندگی، نرمی و زیبایی آن‌ها می‌شود. ابریشم همچنین مقاومت بالایی دارد و باعث افزایش دوام جاجیم می‌شود.
   • پنبه: نخ‌های پنبه‌ای، معمولاً برای زمینه بافت و به عنوان پایه‌ای برای نخ‌های ابریشمی استفاده می‌شوند. پنبه به جاجیم، استحکام و ساختاری مستحکم می‌بخشد.
2. طرح‌ها و نقش‌ها:
   • جاجیم‌های ابریشم و پنبه معمولاً دارای طرح‌های هندسی و سنتی هستند که اغلب به صورت الگوهای تکراری و متقارن بر روی پارچه بافته می‌شوند. این طرح‌ها ممکن است شامل خطوط موازی، زیگزاگ‌ها، و نقوش گیاهی و حیوانی باشند.
   • رنگ‌های استفاده‌شده در این جاجیم‌ها غالباً طبیعی هستند که از گیاهان، مواد معدنی و گاهی حیوانات استخراج می‌شوند.
3. کاربردها:
   • جاجیم‌های ابریشم و پنبه به عنوان پارچه‌های زینتی و کاربردی استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به عنوان روکش‌های تخت، پتوها، یا حتی پارچه‌های دکوراتیو به کار روند.
   • به دلیل ظاهر شیک و مجلل، این جاجیم‌ها گاهی در مراسمات ویژه یا به عنوان هدیه‌های ارزشمند نیز استفاده می‌شوند.
4. منطقه تولید:
   • این نوع جاجیم‌ها بیشتر در مناطق خاصی از ایران که به بافت‌های سنتی شهرت دارند، تولید می‌شوند. از جمله این مناطق می‌توان به بخش‌هایی از کردستان، آذربایجان، و بخش‌هایی از شمال ایران اشاره کرد.

اندازه های معمول برای جاجیم های ابریشم و پنبه :  

جاجیم‌های ابریشم و پنبه معمولاً در اندازه‌های مختلفی بافته می‌شوند که بستگی به کاربرد نهایی آن‌ها دارد. اما به طور کلی، اندازه‌های رایج برای این نوع جاجیم‌ها به شرح زیر است:

1. جاجیم‌های کوچک:
   • اندازه‌های تقریبی: 60 × 120 سانتی‌متر، 70 × 140 سانتی‌متر
   • کاربرد: این اندازه‌ها معمولاً برای روکش‌های صندلی، تزئینات دیواری کوچک یا استفاده‌های دکوراتیو در فضاهای محدود به کار می‌روند.
2. جاجیم‌های متوسط:
   • اندازه‌های تقریبی: 100 × 200 سانتی‌متر، 120 × 240 سانتی‌متر
   • کاربرد: این اندازه‌ها مناسب برای استفاده به عنوان روکش‌های تخت یا پتوهای سبک و نیز پارچه‌های تزئینی روی مبل‌ها و کاناپه‌ها هستند.
3. جاجیم‌های بزرگ:
   • اندازه‌های تقریبی: 150 × 300 سانتی‌متر، 200 × 300 سانتی‌متر
   • کاربرد: این جاجیم‌ها به عنوان زیراندازهای بزرگ، روکش‌های تخت‌های دو نفره، یا پتوهای زمستانی استفاده می‌شوند. همچنین ممکن است به عنوان پرده‌های بزرگ یا پوشش‌های زینتی برای دیوارهای بزرگتر نیز به کار روند.

اندازه‌های جاجیم‌ها می‌تواند بسته به نیاز و سفارش مشتری نیز تغییر کند، اما این اندازه‌ها معمولاً رایج‌ترین هستند و به راحتی در بازار پیدا می‌شوند.

-

بهترین دکوراسیون مناسب برای جاجیم ابریشم و پنبه چیست : 

-

جاجیم‌های ابریشم و پنبه به دلیل زیبایی و ظرافت خاص خود، می‌توانند به عنوان یک عنصر دکوراتیو برجسته در دکوراسیون داخلی به کار روند. برای نمایش بهتر این جاجیم‌ها و ایجاد یک فضای هماهنگ، می‌توانید از ایده‌های زیر استفاده کنید:

1. استفاده به عنوان روکش مبلمان:

• مبلمان سنتی: جاجیم‌های ابریشم و پنبه به خوبی با مبلمان چوبی و سنتی هماهنگ می‌شوند. قرار دادن این جاجیم‌ها به عنوان روکش روی صندلی‌ها یا کاناپه‌ها، حس گرما و اصالت به فضا می‌بخشد.
• مبلمان مدرن: در دکوراسیون مدرن، استفاده از جاجیم‌های رنگارنگ به عنوان روکش روی مبلمان ساده و خطوط صاف، می‌تواند تضاد جالبی ایجاد کند و به فضا حسی از ترکیب سبک‌ها ببخشد.

2. پوشش دیوارها:

• تزئین دیوار: جاجیم‌های ابریشم و پنبه می‌توانند به عنوان تزئین دیوار استفاده شوند. این جاجیم‌ها به دلیل طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، می‌توانند به عنوان یک تابلو دیواری سنتی عمل کنند و جذابیت خاصی به دیوارها ببخشند.
• دیوار پشت تخت: نصب جاجیم روی دیوار پشت تخت خواب می‌تواند جلوه‌ای خاص به اتاق خواب ببخشد و فضای آن را گرم و دعوت‌کننده کند.

3. استفاده به عنوان فرش یا زیرانداز:

• فرش در فضای نشیمن: قرار دادن جاجیم به عنوان فرش در فضای نشیمن می‌تواند حس سنتی و گرم را به فضا بیاورد. این جاجیم‌ها برای ایجاد فضایی دلنشین و خاص در کنار شومینه یا در وسط فضای نشیمن بسیار مناسب هستند.
• زیرانداز برای میز ناهارخوری: استفاده از جاجیم زیر میز ناهارخوری می‌تواند زیبایی و حس خاصی به این فضا ببخشد، به‌ویژه اگر میز و صندلی‌ها از جنس چوب طبیعی باشند.

4. استفاده به عنوان پرده:

• پرده‌های جاجیمی: استفاده از جاجیم‌های ابریشم و پنبه به عنوان پرده، می‌تواند نوری نرم و دلنشین را به فضا بیاورد. این پرده‌ها به خصوص در فضاهای سنتی یا بوهمیایی کاربرد دارند.

5. تزئین تخت‌خواب:

• روتختی: جاجیم‌های ابریشم و پنبه به عنوان روتختی می‌توانند فضای اتاق خواب را زیباتر و جذاب‌تر کنند. این نوع روتختی‌ها به خوبی با سایر منسوجات سنتی مانند پتوهای دستباف و کوسن‌های گلیم هماهنگ می‌شوند.
• پتوی دکوراتیو: می‌توانید جاجیم را به عنوان یک پتوی دکوراتیو در پایین تخت قرار دهید تا لایه‌ای اضافی از رنگ و الگو به تخت خواب اضافه کند.

6. استفاده به عنوان رومیزی:

• رومیزی دکوراتیو: جاجیم‌های ابریشم و پنبه می‌توانند به عنوان رومیزی در میزهای قهوه‌خوری، میزهای جانبی یا حتی میز ناهارخوری استفاده شوند. ترکیب این رومیزی‌ها با ظروف سفالی یا شیشه‌ای، می‌تواند فضایی شیک و دلنشین ایجاد کند.

7. ترکیب با دیگر عناصر دکوراتیو سنتی:

• کوسن‌ها و بالش‌ها: استفاده از کوسن‌های سنتی با طرح‌ها و رنگ‌های متنوع در کنار جاجیم‌ها می‌تواند ترکیب زیبایی از فرهنگ و هنر را به نمایش بگذارد.
• آیینه‌های قدیمی و چراغ‌های سنتی: این آیتم‌ها در کنار جاجیم‌ها می‌توانند یک فضای اصیل و هنری ایجاد کنند که به خانه شما حس و حال ایرانی و سنتی ببخشد.

جاجیم‌های ابریشم و پنبه با ترکیب درخشندگی ابریشم و استحکام پنبه، می‌توانند به عنوان یک نقطه‌ی کانونی در دکوراسیون داخلی شما عمل کنند و فضایی زیبا و اصیل را خلق کنند.

-

اگر به دنبال جاجیم هایی که با مواد دیگر بافته شده است می باشید از راهنمای زیر استفاده کنید :

-

انواع جاجیم با توجه به مواد استفاده شده در بافت آن :

-

1 - جاجیم پشمی:

-

 این نوع جاجیم از نخ‌های پشمی بافته می‌شود و معمولاً در مناطق سردسیر استفاده می‌شود. آنچه که این جاجیم‌ها را از سایر انواع متمایز می‌کند، علاوه بر بافت بدون پرز، استفاده از مواد اولیه و بافت چهار پانل است. بعد از بافت، قطعات آن به هم متصل و دوخته می‌شوند.

برای مشاهده جاجیم تمام پشم در بازار انلاین فرش دستباف می توانید اینجا را کیلیک کنید .

-

2 - جاجیم پشم و پنبه:

-

 در این نوع جاجیم، پایه از نخ پنبه و پود از نخ پشمی استفاده می‌شود.

برای مشاهده جاجیم پشم و پنبه  در بازار انلاین فرش دستباف می توانید اینجا را کیلیک کنید .

-

3 - جاجیم تماماً ابریشم:

-

 این نوع جاجیم کمیاب و تزیینی است و تار و پود آن از نخ ابریشمی بافته می‌شود.

برای مشاهده جاجیم تمام ابریشم  در بازار انلاین فرش دستباف می توانید اینجا را کیلیک کنید .

-

اگر در این بخش از بازار انلاین فرش دستباف دفه زن  محصولی را مشاهده نمی کنید  به این معنی می باشد که تا به امروز ، فروشندگان فرش که با بازار آنلاین فرش دستباف دفه زن همکاری می کنند جاجیم های ابریشم و پنبه را در بازار عرضه نکرده اند .

-

در این صورت شما می توانید از بخش تماس با ما ، (برای ورود به بخش تماس با ما بر روی این قسمت کیلیک کنید) در مورد فرشی که تمایل به خرید آن را دارید برای ما پیام گذاشته  شماره تماس خود  یا ایمیل خود را وارد کنید تا در اولین فرصت فروشگاهی را که فرش مورد نظر شما را داشته و از نظر قیمت فرش و فاصله فروشگاه با شما در بهترین شرایط می باشد به شما معرفی کنیم .

-

اگر در این دسته بندی محصولی مطابق با سلیقه خود را مشاهده نکردید

-

اگر در این بخش محصولی را که از نظر رنگ ،  اندازه ، طرح ، قیمت و و یا سایر فاکتور های مد نظر شما  مطابقت داشته باشد مشاهده نمی کنید می توانید محصول مورد نظر خود را مستقیما به ما سفارش دهید . ما فرش مورد نظر شما را در بین محصولات  بیش از 500 فروشگاه و تولیدی فرش دستباف که با مجموعه ما همکاری می کنند جستجو کرده و یافته و به شما معرفی خواهیم کرد.

برای سفارش فرش مورد نظر خود بر روی گزینه ( فرم سفارش خرید فرش ) و  یا  بر روی ( اینجا ) کیلیک کنید و در فرم باز شده مشخصات محصول خود را درج نمایید تا همکاران ما در اولین فرصت فرش مورد نظر شما را پیدا کرده و نتیجه را به شما اطلاع دهند .

-

مشاهده تمام محصولات عرضه شده در بازار فرش دستباف دفه زن

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس (  محل فروشگاه فرش دستباف  ) طبقه بندی شده اند، (  اینجا  ) را کیلیک کنید.

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس (  انواع و سبکهای فرش  )دستباف طبقه بندی شده اند،( اینجا ) را کیلیک کنید.

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس ( منطقه بافت فرش  ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید .

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس (  قیمت فرش ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید.

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس ( شکل فرش ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید. 

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس ( سایز و اندازه فرش ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید. 

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس قدمت و ( سن فرش ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید. 

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس ( رنگ فرش ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید.

-

برای مشاهده تمام فرش های موجود در بازار که بر اساس نوع الیاف به کار رفته در فرش و  ( جنس و مواد  فرش ) دستباف طبقه بندی شده اند، ( اینجا ) را کیلیک کنید.